1.Futbolcunun Hastalık veya İstirahat Hali
TFF Profesyonel Futbolcuların Statüleri ve Transferleri Talimatı (PFSTT)[1] md. 27/1-a uyarınca futbolcunun futbol faaliyeti dışında vaki hastalık veya istirahat halinin altı ayı aşması durumunda kulüp profesyonel futbolcu sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecektir.
Bu hüküm uyarınca kulübün haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmesi için;
- Futbolcunun futbol faaliyeti dışında bir sebeple hastalık vb. sebebiyle futbol faaliyetini yerine getiremeyecek olması
- Bu hastalık durumunun 6 ayı aşması gerekmektedir.
6 aylık sürenin sözleşme süresinin tamamı için mi yoksa bir sezon için mi hesaplanacağı, ayrıca bu sürenin kesintisiz 6 ay mı yoksa aralıklarla toplam 6 ay mı olduğu uygulamada tartışmalıdır.
FIFA ve CAS uygulamasında ise kulüplere böyle bir fesih hakkı tanınmadığı gibi futbol dışı faaliyet nedeniyle sürekli hastalık durumunda kulübün sözleşmede indirime gitmesi dahi kabul edilemez bulunmuştur.
2.Futbolcunun Hak Mahrumiyeti veya Müsabakadan Men Cezası Alması
TFF PFSTT md. 27/1-b uyarınca futbolcunun en az altı ay müddetle kesinleşmiş hak mahrumiyeti veya müsabakadan men cezası almış olması durumunda kulüp tarafından sözleşme haklı nedenle feshedilebilecektir. 6 aylık sürenin sözleşme süresinin tamamı için mi yoksa bir sezon için mi hesaplanacağı, ayrıca bu sürenin kesintisiz 6 ay mı yoksa aralıklarla toplam 6 ay mı olduğu uygulamada tartışmalıdır.
Hak mahrumiyeti, TFF Futbol Disiplin Talimatı (FDT)[2] md. 25’te “Kişinin, resmi müsabakalarda stadyumlara girmek de dahil olmak üzere futbolla ilgili idari, sportif veya sair her türlü faaliyette bulunmaktan men edilmesi” şeklinde tanımlanmıştır.
3.Futbolcunun Yükümlülüklerini Ağır Şekilde İhlal Etmesi
TFF PFSTT md. 27/1-c uyarınca futbolcunun PFSTT md. 25’te sayılan yükümlülüklerini ağır surette ihlal etmesi durumunda kulüp profesyonel futbolcu sözleşmesini haklı nedene dayandırarak feshedebilecektir.
PFSTT md. 25 uyarınca futbolcular, profesyonel futbolcu sözleşmesinin kendilerine yükledikleri edimleri yerine getirmek zorunda olduğu gibi;
- Müsabakalara katılmak için kendisi tarafından yapılması gereken işlemleri takip etmek ve tamamlamak, gerekli belgeleri temin etmek
- TFF’nin ve kulübün düzenlediği kurs, ders ve konferanslara katılmak,
- Hastalık veya sakatlık nedeni ile alınacak raporlarını, rapor tarihinden itibaren on gün içerisinde kulübüne ve TFF’ye bildirmek zorundadır.
Yükümlülüklerin “ağır şekilde” ihlal edilmesi ifadesi, futbolcunun dürüstlük kuralına aykırı davranarak kendisinden beklenen edimleri yerine getirmekten imtina etmesi anlamına gelmektedir.
TFF Tahkim Kurulu bir kararında, “Davacı futbolcu, verilen izin süresi sonunda şehre dönmemek ve bir sağlık uzmanı denetiminde tedavi programı uygulamamak suretiyle sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlali ettiğinden…” gerekçesi ile futbolcunun tazminat talebini reddetmiştir.[3]
4.Futbolcunun Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatına Aykırı Davranması
TFF PFSTT md. 27/1-d uyarınca futbolcunun, Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatına[4] aykırı davranması nedeniyle kesinleşmiş en az 4 resmi müsabakadan men cezası almış olması durumunda kulüp sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilecektir.
Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatının 17. maddesine göre futbolcular; mevzuata, FIFA, UEFA ve TFF’nin statü ve talimatlarına, FIFA ve TFF’nin yetkili kurulları tarafından verilen tüm kararlara uymak ve Talimata uygun hareket etmek zorundadır. Bu kuralların ihlali halinde futbolcuya ihtar, para cezası veya hak mahrumiyeti cezası verilebilecektir.
5.Genel Hükümlere Göre Fesih Sebepleri
TFF PFSTT md. 27’de sayılan fesih sebeplerine ek olarak, Türk Borçlar Kanunu uyarınca dürüstlük kurallarına göre hizmet ilişkisinin sürdürülmesi kulüp tarafından beklenemeyecek duruma gelinmiş ise, kulüp sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilecektir.
Futbolcunun sürekli devamsızlığı, kulüp tarafından bir fesih sebebi olarak değerlendirilebilecekse de kulübün bu durumu kayıt altına alması, devamsızlığın sürekli olması, futbolcunun savunmasının istenmesi ve geçerli bir mazeretin sunulamaması şartları bir arada ise kulübün haklı nedenle fesih hakkı gündeme gelebilecektir.
Futbolcunun performans düşüklüğünün fesih sebebi olamayacağı, birçok FIFA ve CAS kararında belirtilmektedir.
Futbolcunun doping ya da uyuşturucu madde kullanması durumunda kulübün sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği çok sayıda FIFA ve CAS kararında belirtilmektedir.
6.Fesih Usulü
TFF PFSTT md. 27 uyarınca kulübün fesih hakkını kullanabilmesi bazı usul kurallarına tabi tutulmuştur.
Kulübün md. 27/1-a, b ve d bentleri uyarınca haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanması için bentlerde yazılı hallerin gerçekleşmesinden ve/veya bu durumun öğrenilmesinden itibaren 30 gün içerisinde futbolcuya noterden göndereceği bir ihtarname ile sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini bildirmesi gerekmektedir. 30 günlük süre hak düşürücü süre olup bu süre geçtikten sonra haklı nedenle fesih hakkı ortadan kalkar.
Md. 27/1-c uyarınca futbolcunun ağır surette ihlali bulunması ya da futbolcunun sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemesi halinde, kulübün sözleşmeyi feshedebilmesi için futbolcuya noterden keşide edeceği bir ihtarname ile edimini 7 günden az olmamak kaydıyla uygun bir süre içerisinde yerine getirmesi gerektiği bildirilmek zorundadır. Futbolcu, söz konusu mehile rağmen edimlerini yerine getirmediği takdirde, kulüp mehilin sona ermesinden itibaren ancak 7 gün içinde noterden keşide edeceği bir ihtarname ile sözleşmesini feshedebilir.
Dolayısıyla PFSTT md. 27/1-c ya da genel hükümlere göre sözleşmenin feshedilebilmesi için kulübün öncelikle futbolcuya bir ihtarname göndererek 7 günden az olmamak üzere süre vermesi ve bu sürede fesih sebebinin ortadan kaldırılmaması ihtimalinde kulübün fesih hakkını kullanabileceği düzenlenmiştir.
Bu hükümlere aykırı bir şekilde profesyonel futbolcu sözleşmesinin feshedilmesi durumunda sözleşme kulüp tarafından haksız bir şekilde feshedilmiş sayılacak ve futbolcu tazminata hak kazanacaktır. Bu nedenle kulüplerin bir Spor Hukuku Avukatı ile çalışmalarında fayda vardır.
[1] https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Profesyonel-Futbolcularin-Statusu-ve-Transferleri-Talimati.pdf
[2] https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Futbol-Disiplin-Talimati.pdf
[3] https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/Tahkim%20Kurulu%20Gerekceli%20Kararlari/2-(Anonimlestirilmis).pdf
[4] https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Futbol-Menajerleri-ile-Calisma-Talimati.pdf
