1. Kulübün Ücret Ödeme Emrinde Temerrüde Düşmesi ve/veya Futbolcusunun Sosyal Güvenlik Haklarını İhlal Etmesi
TFF Profesyonel Futbolcuların Statüleri ve Transferleri Talimatı (PFSTT)[1] md. 28/1 uyarınca futbolcunun, kulübün ücret ödeme ediminde temerrüde düşmesi ve/veya futbolcunun sosyal güvenlik haklarını ihlal etmesi halinde futbolcu tarafından sözleşmenin haklı nedenle feshedilebileceği düzenleme altına alınmıştır.
Bu hüküm uyarınca futbolcunun haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmesi için;
- Kulübüne ve bilgi için TFF’ye noterden keşide edeceği bir ihtarname ile ücretinin 30 gün içerisinde ödenmesini bildirmek zorundadır.
- Kulübüne ve bilgi için TFF’ye noterden keşide edeceği bir ihtarname ile sosyal güvenlik haklarının 30 gün içerisinde yerine getirilmesini bildirmek zorundadır.
Şayet Kulüp kendisine tanınan 30 günlük süre içerisinde futbolcunun ücretini eksiksiz bir biçimde ödemezse veya futbolcunun sosyal güvenlik haklarını yerine getirmezse futbolcu 30 günlük sürenin sona ermesinden itibaren 7 günlük hak düşürücü süre içerisinde, sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkına sahip olabilecektir.
TFF Tahkim Kurulu konuya ilişkin olarak bir kararında; “…Anayasamızın kati koruması altında bulunan ve sosyal devletin güvencesini oluşturan sosyal güvenlik hakkı, Anayasa’nın 60. maddesinde; “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” şeklinde düzenlenmiştir. Bir hizmet ifasında bulunan veya çalışan bireylerin emeklerinin karşılığı olan uygun ve adaletli ücreti elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan faydalanmaları amacıyla gerekli tedbirlerinin alınması Anayasa’nın 55. maddesi ile açıkça vurgulanmaktadır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 8. maddesi gereğince hizmet veren/işçinin SGK girişlerinin gerçek duruma uygun ve yasal sürede yapılması ve SGK primlerinin zamanında, tam biçimde ödenmesi yasal zorunluluk olup, bu mükellefiyet ihlal edilerek işverenin yükümlülüğünü keyfi biçimde yerine getirmemesi kabul edilemez. Bu nedenle, itiraz edenin SGK kayıtlarında herhangi bir ihlalin söz konusu olmadığına dair itirazının reddi gerektiği sonucuna varılmıştır. Davalı/karşı davacı futbolcu tarafından keşide edilen 16.12.2021 tarihli ihtarnamede, SGK ihlallerinin giderilmesi konusunda kulübe ihtarname tebliğ edilmiş, kulübe 30 günlük süre tanınmış ancak kulüp tarafından bu süre içerisinde SGK kayıtlarında herhangi bir düzeltme yapılmamıştır. Bu nedenle, itiraz edilen UÇK kararında PFSTT 28. maddesi uyarınca SGK ihlalinin bulunması halinin, davalı/karşı davacı futbolcunun fesih işlemine gerekçe olarak kabul edilmesinde herhangi bir hukuka aykırılık görülmemiştir…” gerekçesi ile futbolcunun SGK kayıtlarındaki eksik veya gerçeğe aykırı bildirimlerin Kulüp tarafından giderilmemesi nedeniyle futbolcu tarafından gerçekleştirilen feshin haklı bir fesih olduğu kanaatine varmıştır. [2]
Taraflar, profesyonel futbolcu sözleşmesine ekleyecekleri bir hükümle TFF PFSTT m.28/1’ de yer alan süreleri futbolcu lehine olacak şekilde değiştirebilirler. Ancak TFF PFSTT md. 28/3 gereğince söz konusu sürelerin futbolcu aleyhine değiştirilmesi mümkün değildir. Tarafların profesyonel futbolcu sözleşmesine 30 günlük süreden daha fazla bir süre eklemeleri halinde, bu hüküm emredici nitelikteki talimat hükmüne aykırı olacağından kesin hükümsüz sayılacaktır.
2. Kulübün, Ücret ve Futbolcunun Sosyal Güvenlik Haklarını Sağlamak Dışındaki Diğer Sözleşmesel Edimlerini Yerine Getirmemesi
TFF PFSTT m.28/2 uyarınca, kulüp sözleşmeden kaynaklanan, ücret ve futbolcunun sosyal güvenlik haklarını sağlamak dışındaki diğer edimlerini yerine getirmez ise ve futbolcu sözleşmesini feshetmek arzusunda ise, kulübe noterden keşide edeceği bir ihtarname ile söz konusu ihlalin 7 günden az olmamak kaydıyla uygun bir süre içerisinde ortadan kaldırılmasını veya edimlerini yerine getirmesini bildirmek zorundadır. Kulüp, söz konusu süreye rağmen edimlerini yerine getirmez ve ihlalin ortadan kaldırılmasını sağlamaz ise futbolcu sürenin sona ermesinden itibaren 7 gün içinde sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecektir. Burada ücret ve futbolcunun sosyal güvenlik haklarını sağlamak edimlerinden farklı olarak kulübe tanınacak süre, en az 7 gün olarak tayin edilmiştir.
Kulüplerin profesyonel futbolcu sözleşmesinde öngörülen veya TFF PFSTT’nin 24. maddesinde yer alan yükümlülükleri ihlal etmeleri halinde futbolcunun TFF PFSTT m.28/2 uyarınca haklı nedenle fesih hakkı gündeme gelecektir. Örneğin, TFF PFSTT m. 24/ h uyarınca kulüpler, profesyonel lig ve kupa müsabakalarında oynatacakları tüm futbolcularına tam teşekküllü bir hastanede sağlık muayenesi yaptırarak futbol oynamaya engel durumu bulunmadığına dair sağlık kurulu raporu almak; buna ilişkin belgeleri yasal mevzuatlara uygun olarak kulüp uhdesinde saklamak ve talep edildiğinde TFF’ye sunmak yükümlülüğü altındadırlar. Eğer bir kulüp söz konusu düzenlemede öngörülen yükümlülüğünü yerine getirmez ise kulübün temerrüde düştüğü kabul edilecek ve futbolcu sözleşmesini haklı nedenle feshedebilecektir.
3. Sportif Haklı Nedenle Fesih
TFF PFSTT m.28/5 uyarınca 23 yaş üstü bir profesyonel futbolcu, sezon sonunda, kulübünün oynadığı resmi müsabakaların % 10’undan daha azında görevlendirildiği takdirde sözleşmesini sportif haklı nedenle feshetme hakkına sahip olabilmektedir. Böyle bir fesih, futbolcunun durumu ve somut olayın şartları göz önüne alınarak değerlendirme konusu yapılabilecektir. TFF PFSTT m.28/6 ‘ya göre futbolcu, sportif haklı nedenle feshi kulübünün ilgili sezondaki son müsabakasından itibaren 15 gün içinde yapmak zorundadır.
Söz konusu hükümler uyarınca bir futbolcunun sözleşmesini haklı nedenle feshetmiş sayılabilmesi için;
- 23 yaşını doldurmuş olması,
- Sezon sonunda kulübünün oynadığı resmi müsabakaların %10’undan daha azında görevlendirilmesi,
- Kulübün ilgili futbol sezonunda oynamış olduğu son resmi müsabakadan 15 gün içinde feshin yapılmış olması,
Şartlarının gerçekleşmesi ve buna ek olarak yapılan feshin, somut olayın özellikleri dikkate alınarak haklı olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
4. Genel Hükümlere Göre Futbolcunun Fesih Hakkı
TFF PFSTT’de sayılan nedenlere ek olarak, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 435. maddesi uyarınca futbolcu, dürüstlük kuralları gereğince hizmet ilişkisini sürdürmesi beklenmeyen bütün durum ve koşullarda PFSTT’de yer alan fesih sebeplerine bağlı kalmaksızın profesyonel futbolcu sözleşmesini feshedebilecektir. Futbolcunun TBK md. 435 uyarınca sözleşmeyi fesih hakkının bulunup bulunmadığı somut olayın özellikleri dikkate alınarak tayin edilmelidir.
FESİH USULÜ
TFF PFSTT md. 29 uyarınca, fesih hakkını kullanmak isteyen tarafın, fesih açıklamasını noter kanalıyla bir ihbarname keşide etmek suretiyle gerçekleştirmesi ve bu ihbarnamenin bir suretini bilgi için TFF’ye göndermesi gerekmektedir. TFF, anılan ihbarnamelerin suretlerini tebellüğ ettiğinde feshi kayıtlarına işler ve sözleşme ilişkisinin sona erdiğini taraflara bildirir. Fesih halinde futbolcu, ancak transfer olacağı kulübün feshin hukuki ve sportif cezai sonuçlarından müteselsilen sorumlu olduğunu kabul ettiğini belirten taahhütnameyi imzalaması halinde transfer olabilir.
[1] https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/TALIMATLAR/Profesyonel-Futbolcularin-Statusu-ve-Transferleri-Talimati.pdf
[2]: www.tff.org/Resources/TFF/Documents/Tahkim%20Kurulu%20Gerekceli%20Kararlari/171-Anonimlestirilmis.pdf
